Сочинение керпе 4 класс татар теле

Безнең як урманнарында керпеләр, куяннар, төлкеләр, тиеннәр яши.

Керпе − бик чәнечкеле җәнлек. Аның бөтен тәне энәләрдән тора. Ул гөмбәләр, алмалар ярата. Аларны, кышка хәзерләп, җир астына күмеп куя. Керпе, ерткыч җәнлекләрдән сакланыр өчен, түгәрәк шар формасын ала. Ул еланнардан да курыкмый. Еланнарның башларына ташлана. Керпе сукыр тычканнар белән дә туклана. Ул үзенең балаларын бик ярата.

Куяннар ике төрле була: йорт куяннары һәм кыр куяннары. Йорт куяннарын ит, тире һәм мамык өчен үстерәләр. Куян ите − бик файдалы диетик ризык, ә мамыгыннан шәлләр, бияләйләр бәйлиләр. Кыр куяннары кышын ак, ә җәен соры төскә керәләр. Бу аларга дошманнарыннан качарга ярдәм итә. Чөнки куяннар бик куркаклар. Алар йоклаганда да бер күзен ачып, берсен йомып йоклыйлар икән.

Хәйләкәр төлкене без әкиятләрдән, җырлардан, табышмаклардан ишетеп беләбез. Анда ул акыллы, чая, хәйләкәр. Ул бик кызыксынучан. Төлке бик яхшы ишетә. Ул кырларда, урманнарда яши. Кырда кыр тычканнары белән туклана. Ул шулай кешеләргә файда да китерә. Чөнки тычканнар кырдагы ашлыкны ашый. Төлке тагын бакаларны, вак кошларны ашый. Җәй көне үсемлекләр белән дә туклана. Урман-кырларда ризык җитмәсә, авылга килеп тавык, үрдәкләрне дә алып китәргә мөмкин.Төлке матур җанвар, купшы киенгән. Туны җылы, матур һәм калын.

Урман җәнлекләре елдан-ел азаеп бара. Аларны сакларга кирәк!

Сборник сочинений на татарском языке для 4 класса. Более 100 разных тем и вариантов упорядочены в алфавитном порядке. Также в боковой панели сайта имеется быстрый поиск по названию. Всё онлайн и абсолютно бесплатно. Татар16 ру – стараемся для вас.4 сыйныф өчен татарча сочинениеләр җыентыгы. 100 дән артык вариантлар һәм темалар алфавит тәртибендә урнашканнар. Шулай ук сайтның уң  панеленда исем буенча кызу эзләү бар. Барлыгы да онлайн һәм бушлай. Татар16 ру – сезнең өчен торышабыз.

А

Ак көз

Алар ватанны сакладылар

Апрель ае

Ә

Әдәбият − минем тормышым

Әниемнең изге куллары

Әти белән сөйләшү

Әти-әни – иң кадерле кешеләрем

Б

Б. Урманчының салтык болыны

Батырлык

Безнең авыл

Безнең гаиләдә китап

Безнең Мырау

Безнең фатирабыз

Белем – якты нур

Белемнең тормыштагы әһәмияте

Беренче кар

Беренче сентябрьдә

Бөек Җиңү бәйрәмендә

В

Г

Гади генә таш диярсең

Гаҗәеп дустым

Д

Дәү әнием

Дәү әтием

Дус-кызыма хат

Дуслык – бөек көч

Дуслык төле

Дустыма хат

Е

Ё

Ж

Җ

Җәй могҗизалары

Җәйге выкыйга

Җәйге каникуллар

Җәйге паркта

Җәйге таң

З

И

Игелеклелек

Икейөзлелек

Илдә тынычлык булсын

Инсафлы кызлар

Иң гүзәл кеше

Иң яхшы кеше

Исемнәр турында

Й

Йорт хайваны тоту − җаваплы эш

К

Каз өмәсе

Казан – мәңге яшь шәһәр

Казанга экскурсия

Карга боткасы

Кешеләрдәге матур сыйфатлар

Киләчәк бүгеннән башлана

Китап − тормыш дәреслеге

Китап − ул хәзинә

Көз башы

Күңелле кыш килде

Күңелле ял

Кыш килә

Күңелле тәнәфес турында

Күзәтүчән булыйк!

Кышкы салкын көннәрдә

Кышкы сихри урманда

Л

Л. Фәттаховның “сабан туе” картинасы

М

М. Казаковның “үксез бала” рәсеме

Матур сыйфатлар

Матурлык тудыручы

Матурлык һәм зәвык

Мәктәп директоры булсам

Мәктәптә яраткан фәннәрем

Мин бәйли беләм!

Мин дәрес әзерлим

Мин язны ни өчен яратам?

Минем әнием

Минем гаиләм

Минем дустым

Минем нәни этем

Минем этем

Минем яраткан шөгылем

Миңа эт нигә кирәк

Моң

Муса Җәлил – тормыш юлы

Н

Нардуган бәйрәме

Начар гадәтләр

Нәүрүз

Ң

О

Ө

П

Патриотлар

Походта

Р

Рәнҗеш

С

Сабан туе

Сагыну хисе

Сәламәтлек сагында

Солдат буласым килә

Спорт белән шөгыльләнәм

Минем өчен спорт

Т

Табигатьне саклагыз

Татар композиторы

Татар милләте

Татар рәссамы

Тәрбияле кеше

Телефоннан аралаша беләсеңме?

Тиен белән очрашу

Туган тел

Туган төлем – иркә гөлем

Туган телемне яратам

Туганнарда кунакта, яки кызыклы көн

Тугры дус − җанлы хәзинә

Тутый кош

Тылсымчы булсам

У

Укытучы булсам

Укытучым

Урман җәнлекләре

Урманда

Ү

Үзем турында

Ф

Февраль

Х

Хайваннар – кешеләрнең ярдәмчесе

Хайваннарга да табиб кирәк

Хат үрнәге

Хезмәт кешене бизи

Хокук белгеченә кирәкле сыйфатлар

Хыял

Хыялдагы бүлмәм

Һ

Ц

Ч

Чәчәкләр ае

Чын дус

Ш

Шәфкать туташы

Щ

Ъ

Ы

Ь

Э

Энем

Этләр яхшылыкның кадерен белә

Эш белмәгән − кеше көлдерер

Эшләмәгән − ашамый

Ю

Юлларны гизүче һөнәр

Я

Якын дусларым

Ялган һәм чын батырлык

Ямьле идел буйлары

Ямьле яз

Яраткан бәйрәмнәрем

Яраткан дәресем

Яраткан песием

Яраткан һөнәрем

Яраткан шөгылем

Ярату

Ятимлек

Яшь дус

Янгын сүндерүчеләр − тормыш сагында

Керпене һәркемнең күргәне бар, тик күбебез аның турындагы кызыклы фактларны белми. Әйдәгез, бу хатаны төзәтик!

Керпе катнаш урманнардагы якты урыннарда яшәргә ярата. Аның авырлыгы 1 кг га, буе 30 см га җитәргә мөмкин. Аркасы кыска каты энәләр белән капланган. Керпедә 16 меңгә якын энә бар. Һәрберсенең озынлыгы 2-4 см, юанлыгы 1 мм.

Керпе – бик кызыклы хайван. Аны ялан кул белән тоту мөмкин түгел, чөнки ул шунда ук чәнечкеле йомгакка әйләнә. Ә үзе кулга тиз ияләшә. Сөт ярата. Шулай ук җиләк, үлән, бака ашый, еланнарга да ташлана.

Керпе начар күрә, аның төп ярдәмчесе – борыннары. Керпе кышны тирән йокыда уздыра, азык запасы әзреләми.Апрель ахыры, май башларында кышкы йоксыннан уяна. Майда 3-5 баласы туа.

Кызыклы факт:

Керпе баласы чукрак, сукыр, ялангач һәм энәсез булып туа. Туып берничә сәгать үтүгә, тәненә йомшак энәләр үсә башлый. Бераздан ул энәләр ныгый, катылана.

Соңгы елларда Татартсанда колаклы керпеләр очрый башлаган. Керпе Татарстанның Кызыл китабына кертелгән.

Керпеләр төрле авазлар чыгара. Хәтта төчкергән авазлар ишетергә мөмкин.

Тагын берничә факт:

• табигатьтә керпеләр күп дигәндә 5 ел яши, ә зоопарк яки хуҗалыкта – 10 ел;
• керпеләрнең барлыгы 17 төре билгеле;
• керпеләр бер-берсе белән сызгырып аралаша;
• керпе тәүлегенә 2 чакрымга якын араны уза.

Зилә САБИТОВА әзерләде

Светило науки — 26 ответов — 340 раз оказано помощи

Безнең як урманнарында керпеләр, куяннар, төлкеләр, тиеннәр яши.
Керпе − бик чәнечкеле җәнлек. Аның бөтен тәне энәләрдән тора. Ул гөмбәләр, алмалар ярата. Аларны, кышка хәзерләп, җир астына күмеп куя. Керпе, ерткыч җәнлекләрдән сакланыр өчен, түгәрәк шар формасын ала. Ул еланнардан да курыкмый. Еланнарның башларына ташлана. Керпе сукыр тычканнар белән дә туклана. Ул үзенең балаларын бик ярата.
Куяннар ике төрле була: йорт куяннары һәм кыр куяннары. Йорт куяннарын ит, тире һәм мамык өчен үстерәләр. Куян ите − бик файдалы диетик ризык, ә мамыгыннан шәлләр, бияләйләр бәйлиләр. Кыр куяннары кышын ак, ә җәен соры төскә керәләр. Бу аларга дошманнарыннан качарга ярдәм итә. Чөнки куяннар бик куркаклар. Алар йоклаганда да бер күзен ачып, берсен йомып йоклыйлар икән.
Хәйләкәр төлкене без әкиятләрдән, җырлардан, табышмаклардан ишетеп беләбез. Анда ул акыллы, чая, хәйләкәр. Ул бик кызыксынучан. Төлке бик яхшы ишетә. Ул кырларда, урманнарда яши. Кырда кыр тычканнары белән туклана. Ул шулай кешеләргә файда да китерә. Чөнки тычканнар кырдагы ашлыкны ашый. Төлке тагын бакаларны, вак кошларны ашый. Җәй көне үсемлекләр белән дә туклана. Урман-кырларда ризык җитмәсә, авылга килеп тавык, үрдәкләрне дә алып китәргә мөмкин.Төлке матур җанвар, купшы киенгән. Туны җылы, матур һәм калын.
Урман җәнлекләре елдан-ел азаеп бара. Аларны сакларга кирәк!

Уңай психологик халәт тудыру.

Хэерле көн  мина !

Хэерле көн сина !

Хэерле кон сезгэ!

Хэерле кон барыгызга да!

Кэефегезне смайл белэн билгелэгез!

Сары бит- карта самооценки!

Тест эшлибез!

Парларда тикшерү!( экранда дөрес жаваплар чыга)

Бэялэу критериялэре  остэлдэ!

Картага билге куябыз!

                              ТЕСТ

1.Табигатьне сакларга…….

А)  ярый

Б) ярамый

В)кирәк!

2. Тукран файдалы …..

А) жэнлек

Б) кош

В) божэк

3. Дөрес тәрҗемәне табыгыз.

 Без табигатьне сакларга тиеш!

А) Мы долны беречь природу!

Б) Нужно беречь животных

В) Береги природу

4. Куян ……….

А) усал, хэйлэкэр, соры

Б)зур, уткен тешле, сарыклар эзли.

В) тиз йогерэ, куркак, йомшак.

5.Йорт хайваннары:

1.төлке, аю, бүре

2. сыер, тавык, кэҗэ, сарык

3.чыпчык, тиен, аю.

Рэхмэт!

5лелэр баса-

4лелэр—-

3лелэр—

Карточкаларга билге куябыз!

Экранга карыйбыз.

Бу нэрсэ?

• кроссворд

Кроссворд  чишэбез!

1. Җәен соры, кышын ак,

        Аңа шулай яхшырак. (Куян)

Ни өчен куян?

1. Сорыдыр төсе,

  Үткендер теше.

       Урманда йөри,

  Бозаулар эзли. (Бүре)

Ни өчен бүре?

1. Иртә таңнан кичкә чаклы

         Чик – чирик та, чик-чирик (Чыпчык)

 Ни өчен  чыпчык?

    4. Гөлдер—гөлдер, гөлдергү,

           Кызыл тәпи кемдер бу? (Күгәрчен)

Ни өчен күгэрчен?

1. Кош түгел – оча,

Ябалактан курка.

Чикләвекне ярата,

          Сызгырса, урманны яңгырата. (ТиеН)

Ни өчен  тиен?

-Нинди сүз  чыкты?

 -Керпе ничек тәрҗемә ителә?

-ёжик.

  — кайда яши?

Урманда, урамда.

Керпе нәрсә белән туклана?

(Сөт эчә, кипкән гөмбәләр,җиләкләр ярата)

( ял итеп алу)

Каршыдагы А4( дүрт) битлэрен боклибез.

А4 битенең урта өлешнә КЕРПЕ  дип язабыз!

( видео карау)

Экранга карыйбыз.

 Видео нэрсэ турында?

-керпе!

Ул нишли?

Тычкан тота.

Керпе нинди?

 керпе  өлгер , җитез, файдалы.

Нинди сүз өстэлде?

А4 битенен остенэ видео дип яздык!

Нинди сүзлэр өстәлде?

Җитез, файдалы, тычкан тота.

Китапларнын 96 нчы битен ачтык, 1 нче күнегүгэ карыйбыз.

Анда нэрсэ?

Текст.

Хэзер мин укыйм, сез карап барасыз!

Нинди яна сүзлэр күрдегез?

ЕШ

Энэ

ЮАНЛЫГЫ
ТАШЫЙ

 Сүзлеклэрдэн тэрҗемэсен табабыз!

ЕШ – часто

ЭНӘ— иголка

ЮАНЛЫГЫ – толщина

ТАШЫЙ – таскает

Текстта бу сүзлэр ничек бирелгэн? Нинди сүз белән?

ЕШ ОЧРЫЙ – ЧАСТО ВСТРЕЧАЕМ

ЭНЭНЕН ОЗЫНЛЫГЫ— ДЛИНА ИГЛ

ЮАНЛЫГЫ 1 МИЛЛИМЕТР —ТОЛӘИНА 1 ММ.

КОРЫ ЯФРАК,ҮЛЭН ТАШЫЙ— СУХИЕ ЛИСТьЯ, ТРАВУ ТАСКАЕТ.

Сүзлеклэргэ сүзлэрне язабыз.

Текстны чылбыр буенча укыйбыз!

Укучылар, нәрсә турында бу текст.

Нәрсәләр белэн туклана керпе?

Кайларда без аны очратабыз?

Керпенең авырлыгы күпмегэ җитергэ мөмкин?

Көз көне оясына нәрсә ташый?

А4 битлэренэ язып куябыз

ТЕКСТ БУЕНЧА белгәннәрне.

Керпе нинди?

Авырлыгы-

Озынлыгы-

Буе –

А4 битлэренэ

Нэтиҗэ дип язабыз.

Керпе файдалымы?

Уз бәя бирү карталарына билге куябыз!

Без бүген дәрестә нәрсә турында  сөйләштек?

Керпе нинди?

Күндэлекләрне ачабыз, билге куябыз.

Өй эшен язабыз.

1. Текстны сөйлэргэ.
2. Рәсем ясарга
3. Яна сүзлэрне истә калдырырга

Кызыклы мәгълүмат

Керпе турында

Керпе катнаш урманнардагы якты урыннарда яшәргә ярата. Аның авырлыгы – 1 кг, буе 30 см җитәргә мөмкин. Аркасы кыска каты энәләр белән капланган.

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа

К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза
Мы работаем над улучшением нашего сервиса